Juxta Aprrobationis
decretum die 3 aprilii; 1874
AVGVSTAE TAVRINORVM
EX OFFICINA ASCETERII-SALESIANI AN. MDCCCLXXIV. {3 [413]} {4 [414]}
INDEX
I. Salesianae societatis finis. 2
II. Huius societatis forma. 2
III. De voto obedientiae. 3
IV. De voto paupertatis. 3
V. De voto castitatis. 4
VI. Religiosum societatis regimen. 4
VII. Interius societatis regimen. 5
VIII. De rectoris maioris electione. 6
IX. De caeteris superioribus. 7
X. De singulis domibus. 8
XI. De acceptione. 9
XII. De studio. 10
XIII. Pietatis exercitia. 10
XIV. De tyronum, seu novitiorum magistra eorumque regimine. 11
XV. De vestimento. 13
Formula votorum. 13
1. Huc
omnino spectat Salesiana Congregatio, ut socii simul ad perfectionem
christianam nitentes, quaeque charitatis opera cum spiritualia, tum corporalia,
erga adolescentes, praesertim si pauperiores sint, exerceant, et in ipsam
iuniorum clericorum educationem incumbant. Haec autem societas constat ex
presbyteris, clericis atque laicis.
2.
Iesus Christus coepit facere et docere, ita etiam socii praeter internas
virtutes incipient ext.ernarum virtutum exercitio, et scientiarum studio se
ipsos perficere; deinde aliis iuvandis strenuam operam dabunt. {5 [415]}
3.
Primum charitatis exercitium hoc erit, ut pauperrimi in primis et derelitti
adolescentuli excipiantur, et sanctam catholicam religionem doceantur,
praesertim vero diebus festis.
4. Cum
autem saepe contingat, ut adolescentuli inveniantur adeo derelitti, ut, nisi in
aliquod hospitium recipiantur, quaecumque cura frustra iis omnino impendatur,
idcirco maiori, qua licebit sollicitudine, domus aperientur, in quibus, Divina
opitulante Providentia, receptaculum, victus et vestis iis suppeditabuntur.
Eodem vero tempore, quo Catholicae fidei veritatibus imbuen ur, operam quoque
alicui arti navabunt.
5. Quum
vero gravissimis periculis sint obnoxii adolescentes, qui ecclesiasticae
militiae nomen dare cupiunt, maximae curae huic societati erit eos pietate
fovere, qui studio et bonis moribus speciatim se commendabunt. In
adolesce_ntibus autern studiorum causa excipiendis,ii praeferontur, qui
pauperiores sint, quique ideireo curriculum studiorum alibi nequeant explere, dummodo
aliquam spem vocationis ad ecclesiastieam militiam praebeant. {6 [416]}
6.
Catholicae religionis tutandae gravior etiam urget necessitas inter Christianos
populos, praesertim in pagis; propterea socii strenue adlaborabunt, ut homines,
qui melioris vitae amore per statos aliquot dies secedunt, ad pietatem
confirment, erigantque.
7.
Iidem socii curae habeant uti bonos libros in vulgus spargant, omnibnsque
rationibus utantur, quae a sedula charitate proficiscuntur; verbis denique et
scriptis impietati adversentur et haeresi, quae omnia facit, ut in rades ac
idiotas pervadat. Hue spectent sacrae conciones, quae identidem habentur ad
populum; huc triduanac et novendiales supplicationes; huc demum bonorum
librorum diffusio.
1.
Socii omnes vitam communem agunt, uno fraternae charitatis, votorumque
simplicium vinculo constricti, quod eos ita coniungit, ut unum cor, unamque
animam efficiant ad Deum amandum, eique serviendum {7 [417]} virtute
obedientiae paupertatis, castitatis, et omnino ebristiana vivendi ratione.
2.
Clerici et Presbyteri, etiamsi iam vota emiserint, patrimonia vel simplicia
beneficia uti vocant, retinere poterunt; sed non ea administrare, neque eorum
fructibus perfrui, nisi ad Rectoris voluntatem.
3.
Administratio patrimoniorum, beneficiorum, et omnium quae in societatem
inferantur, ad superiorem Generalem pertinet, qui vel per se vel per alios ea
administrabit; et, donec quisquam in congregatione fuerit, annuos eorum fructus
idem Superior percipiet.
4.
Eidem superiori sive generali sive locali omnes Presbyteri missarum etiam
eleemosinam deferent. Omnes vero, tum Presbyteri, tum Clerici, vel laici, omnem
pecuniam, quodcumque donum, quibusque titulis ad cos perveniant, eidem
committent.
5.
Unusquisque votis tenetur, nec a votis sive temporariis sive perpetuis exsolvi
poterit, nisi forte eorum gratiam illi summus Pontifex fecerit; aut per
Superiorem Generalem fuerit a societate dimissus. {8 [418]}
6.
Unusquisque maneat in vocatione, ad quam vocatus est, usque ad vitae exitum. In
mentem quotidie sibi revocet gravissima illa Servatoris verba: Nemo mittens
manum ad aratrum, et respiciens retro, aptus est regno Dei.
7.
Veruntamen, si quis a societate egrediatur, nihil sibi ob tempus, quod in ca
transegit, poterit adrogare. Recuperabit autem plenum ius rerum immobilium,
atque etiam mobilium, quarum proprietatem statim ab ipso ingressu in societatem
sibi reservaverit. At nullum fructum, neque ullam eorum administrationis
rationem exposcere poterit pro tempore quo in societate permansit.
8. Qui
affert pecuniam, mobilia, vel alia cuiuscumque generis in societatem eo animo,
ut eorum proprietatem servet, debet elenchum earum rerum Superiori tradere,
qui, rebus omnibus recognitis, ei chartam accepti dabit. Cum autem velit socius
res recuperare, quae usu consumuntur, eas recipiet eo statu, in quo tunc
temporis erunt, quiu liceat ei compensationem ullam repetere. {9 [419]}
1.
Propheta David Deum enixe orabat, ut illum doceret eius voluntati obsequi.
Servator autem Dominus noster certos nos fecit, se huc in terras descendisse,
non ut faceret voluntatem suam, sed voluntatem Patris sui, qui in coelis est.
Ideireo huc spectat obedientiae votum, ut videlicet certiores efficiamur nos
sanctae Dei voluntati obtemperaturos.
2.
Quapropter unusquisque proprio Superiori obediat, illumque in omnibus voluti
patrom peramanter observet, eique pareat integre, prompte, hilari vultu,
demisso animo; ea persuasione ductus, in re praescripta ipsam Dei voluntatem
patefieri.
3. Nemo
anxietate vel petendi vel recusandi afficiatur. Si quis autem cognoscat
quidpiam sibi vel nocere, voi necessarium esse, reverenter id superiori
exponat, cui maximae erit curae eius necessitatibus consulere.
4.
Maxima unicuique fiducia in superiore sit; ideoque de exteriori vita rationem
primariis {10 [420]} Congregationis superioribus identidem reddere socios
iuvabit. Superioribus suis unusgnisque in constitutiones exteriora commissa,
atque etiam profectum in virtutibus simpliciter ac sponte aperiet, ut ab iis
consilia et consolationes, et, si opus fuerit, convenientia rnonita accipiat.
5.
Nemo, ne virtutis obedientiae merito privetur, pareat resistendo neque verbis,
neque re, neque corde. Quo mais quae iniungnntur repugnant, eo maiori premio a
Bear afficieris si ea fideliter perficias.
1.
Votum paupertatis, de quo hic loquimnr, respicit tantumrnodo cuinscumque rei
administrationem non vero possessionem; ideoque qui sunt professi in hac
Societate dominium radicale, ut aiunt, suorum bonorum retinere poterunt;
sed his omnino interdicta est eorum administratio et redituum erogatio atque
usas. Debent propterea ante {11 [421]} suam professionem cedere, etiam
privatim, administrationem, usum fructum, et usum iis quibus voluerint, ac
etiam suae societati, si ita pro eorum libitu existimaverint. Huic vero
cessioni opponi poterit conditio, ut sit quandocumque revocabilis; sed
professus hoc iure revocandi in conscientia minime uti poterit, nisi accedat
Apostolicae Sedis placitum. Haec omnia pariter observanda erunt si bona
spectentur, quae post professionem titulo haereditario ei obvenerint.
2.
Poterunt vero Sodales de dominio sive per testamentum, sive, (permissu tamen
Rectoris Maioris,) per acta inter vivos libere disponere: quo ultimo eveniente
casu, cessabit concessio ab eis fatta administrationis, usus fructus, et usus,
nisi eam concessionem tempore eis placito ratam voluerint, non obstante
cessione dominii.
3.
Professis autem vetitum non sit ea proprietatis acta peragere, permissu
Rectoris Maioris, quae a legibus praescribuntur.
4.
Quidquid professi sua industria vel societatis gratia acquisierint, non sibi
adscribere aut reservare poterunt; sed haec omnia {12 [422]} inter Communitatis
bona rofundenda sunt ad communem Societatis utilitatem.
5.
Unusquisque hoc voto tenetur cellulam suam maxima simplicitate habere, et
summopere niti, ut cor virtutibus, non aedium parietes exornentur.
6.
Nemo, vel domi, vel foris pecuniam apud se aut apud alios babeat quacumque de
causa.
7.
Quisquis demum habeat animum ab omnibus terrestribus alienum: sit vita
quoquoversum communis in his, quae ad vietuin et vestem pertinent; nec
quidpiam, nisi peculiari Superioris permissu, aliquis sibi retineat.
1. Qui
vitam in derelictis adolescentulis sublevandis impendit, equidem totis viribus
nitidecet, ut omnibus virtutibus exornetur. At virtus summopere colenda, atque
quotidie prae oculis habenda, virtus angelica, virtus prae caeteris cara Filio
Dei, haec est castitas. {13 [423]}
2. Qui
firmam spero non habet, se, Deo adiuvante, virtutem huiusmodi, nempe
castitatem, tum dietis, turo factis, tum etiam mente posse servare, in hac
societate non profiteatur; nam magno in discrimine saepenumero versabitur.
3.
Verba, oculorum obtutus, tametsi indifferentes sint, perverse interdum ab
adolescentulis excipiuntur, qui pravis humanis cupiditatibus iam fuerunt
quodactenus subacti. Quapropter maxima cautio est adhibenda, quotiescumque
sermo cum adolescentulis instituitur cuiuslibet aetatis, aut conditionis, vel
quidpiam cum illis agitur.
4.
Congressus defugiantur culo saecularibus, ubi haec virtus perielitari videatur,
praesertim vero colloquia cum personis, quas alterius sexus vocamus.
5. Nemo
se conferat domum apud notos, vel amicos absque consensu Superioris, qui,
quoties fieri possit, comitem ei adiunget.
6. Ut
castitas diligentissime custodiatur, haec potissimum sunt tenenda. Scilicet ut
sanete quisque ad Poenitentiae et Eucaristiae Sacramenta saepe accedat;
consilia confessarii {14 [424]} sedulo exequatur; otium devitet; omnes corporis
sensus coerceat, et eis moderetur; frequenter Iesum in augusto Sacramento
delitescentem invisum adeat; erebras iaculatorias preces fundat ad SS. Mariam,
Sanctum Franciscum Salesium, Sanctum Aloisium Gonzagam., qui sunt praecipui
huius societatis patroni.
1.
Socii arbitrum et supremum superiorem habebunt Pontificem Maximum, cui, omnibus
in locis et temporibus, quidquid iusserit, humiliter et reverenter subiicientur.
Quin imo praecipua erit cuiusque socii sollicitudo totis viribus defendendi
auctoritatem et legum observantiam Ecclesiae Catholicae, eiusque supremi
antistitis, qui est hic in terris legislator Iesu Christi et eius vicariam
potestatem gerit.
2.
Tertio quoque anno Rectoris Maioris erit narrationem de rebus societatis
deferre {15 [425]} ad Sacram Congregationem Episcoporum et Regularium; quae
narratio complectatur tum numerum domorum et sociorum, tum vero constitutionum
observantiam, et quae respiciunt administrationem Oeconomicam, quam vocant.
3.
Capitulum Generale ad res pertractandas maioris momenti, quae societatem
respiciunt, ut plurimum agetur tertio quoquo anno et ad ea precavenda quae cum
societatis necessitates, tum tempora et loca requirent.
4.
Capitulum, ut supra diximus, ita coactum poterit etiam, si vera necessitas id
postulet, eos articulos proponere constitutionibusaddendos vel immutandos, quos
magis e re iudicaverit; ita tamen ut semper et omnino respondeant sensui et
rationibus, ob quas ipsae constitutiones probatae sunt. Huiusmodi autem
articuli, postquam maioribus suffragiis accepti fuerint, nunquam vim habebunt
obligandi, nisi prius s. Sedis consensum obtinuerint.
5. Acta
omnia Capitulorum Generalium ad sacram Episcoporum et Regularium Congregationem
mittenda erunt, ut rata habeantur. {16 [426]}
6.
Subiicientur socii Episcopo illius dioecesis, in qua domus est, iuxta sacrorum
canonum praescripta, salvo nempe societatis instituto, sive iis de quibus est
sermo in constitutionibus ab Apostolica Sede adprobatis.
7.
Omnes socii strenuam operam navabunt, ut episcopo dioecesis auxilium praebeant,
ac, quantum licebit, ecclesiae iura, illiusque bonum sedulo promoveant,
praesertim si agatur de pauperioribus adolescentulis instituendis.
1. Quod
ad interiorem vitam attinet, tota Societas Collegio, seu Capitulo Superiori,
subiicitur, quod ex Rectore, Praefecto, Oecononio, Magistro pietatis seu
Catechista, et tribus consiliariis constat.
2.
Rector Maior totius Societatis moderator est; ipse in quacumque Societatis domo
domicilium eligere potest. Omnia quae respiciunt officia, personal, res mobiles
aut immobiles, spiritualia vel temporalia ei subiiciuntur.{17 [427]} Proinde
Rectoris munus est socios in sodalitatem cooptare vel non, unicuique adsignare
quae spectant sive ad spiritualia, sive ad temporalia; quae omnia per se aut
per delegationem praestare poterit. At nulla, quod ad res immobiles attinet,
emendi vel vendendi ei erit facultas, absque Superioris Capituli consensu.
3. In bonorum alienationibus societatis, et aere alieno confiando, serventur quae sunt de iure
servanda iuxta SS. Canones, et Constitutiones Apostolicas.
4.
Nemo, exceptis Capitulo Superiore et domorum directoribuus, potest epistolas
seribere vel accipere sine Superioris permissu vel alterius socii ab eodem ad
hoc munus specialiter delegai. Verumtamen omnes socii possant epistolas vel
alta scripta ad S. Sedem et ad Superiorem Generalem mittere, inconsultis, loci
superioribus in quo ipsi commorantur; illis enim talia scripta invisere minime
licebit.
5.
Rector maior in munere suo obeundo ad duodecim annos manebit, et iterum eligi
poterit. Sed tunc rerum clavum non tenebit, {18 [428]} nisi in officio suo a
Sancta Sede fuerit confirmatus.
6. Mortuo
Rectore, Praefectus vicem illius geret, donee suecessor ei creatus sit; at
nullam ipse poterit neque disciplinae, neque administrationi immutationem
afferre, quo tempore Societatem reget.
7.
Mortuo Rectore, statim Praefectus illius mortem annuntiet omnium Domuum
Direetoribus, qui statim curabunt ut sacra piacularia, quae a constitutionibus
praescripta sunt, persolvantur. Deinde eosdem Directores invitet, ut
successoris electioni interesse satagant.
8. At
si forte contingat, quod Deus avertat, ut Rector Maior gravissime officia sua
negligat, praefectus vel quisque de superiori Capitulo, caeteris adnitentibus
qui sunt eiusdem Capituli, poterit Rectorem sui officii efficaciter admonere.
Quod si non sufficiat, tum Capitulus de hac re sacram Episcoporum et Regularium
Congregationem certiorem faciat, cuius auctoritate Rector Maior gradu dimoveri
potest. {19 [429]}
1. Ut
quis Rector Maior seu Generalis Superior eligi possit, oportet ut saltem decem
annos in societate transegerit, quintum et trigesimum aetatis suae expleverit,
sociis vitae sanotimonia, dexteritate et prudentia in expediendis societatis
negotiis praefulserit, et in perpetuum professtis sit.
2.
Duplici de causa Rectoris Maioris eleetio fieri contingit, videlicet vel oh
expletum duodecim annorum munus, vel oh Rectoris ipsius mortem.
3. Si
Rector Maior eligendus sit, eo quod duodecim annos in munere obeundo
transegerit, electio in hunc modum est facienda. Ipsemet Rector Maior, tres
menses antequam sui officii tempus effluxerit, Collegium seu Capitulum Superius
convocabit, ciquo sui muneris finem imminere palam faciet. Huius rei notitiam
transmittet Directoribus cuiusque domus, eisque sociis omnibus, qui secundum
constitutiones suffragium dare poterunt. Dum autem diem significabit, qui {20
[430]} finem suo muneri imvionet, aliam statuet diem ad sui successoris
electionem perficiendam. Eodem tempore pietatis sollemnia assignabit ad superna
lumina obtinenda, clare et distincte omnes commonens de maxima singulorum
obligatione suum dandi suffragium illi, quem ad Dei gloriam utilitatemque
animarum in societate promovendam magis idoneum iudicaverint. Tempus vero
electionis peragendae quindecim dierum spatium a fine muneris sui excedere non
debebit.
4. A die, quo suum munus explevit, usque ad peractam eiusdem successoris electionem, Rector Maior
perget in societatis regimine et administratione eadem, auctoritate pollere qua
gaudet Praefectus in morte Rectoris, donec eius successor in munere suo reapse
sit constitutus.
5. In electione Rectoris Maioris suffragium dabunt Capitulum superius, Directores cuiusque domus, et
una cum socio a professis eiusdem domus eletto, dummodo vola perpetua iam
emiserint. Si quis quacumque ex causa proprium suffragium conferre non poterit,
ab aliis iure et valide electio fiet. {21 [431]}
6.
Maioris Rectoris electio in lrune modum est facienda: Omnes electores, flexis
genibus ante imaginem Domini nostri leso Cristi crucifixi, divinum auxilium
invocabunt persolventes hymnum Veni Creator Spiritus etc. Quo finito,
Praefectus fratribus in unum collectis causam aperiet, propter quam eos
convocaverint. Quo facto omnes socii professi acque adstantes in chartula
scribent nomen illius, in cuius favorem suffragium edere excupiunt, et
schedulam ah iis exaratam ponentin vasculo ad hoc parato. Hisce peractis,
secreto modo ab omnibus praesentibus eligentur tres scrutatores et duo scribae.
Qui absolutam votorum pluralitatem consecutus fuerit, erit novus Rector, seu
Superior Generalis.
7. Si
autem ob Superioris Generalis mortem electio sit facienda, haec regula et ordo
teneatur: Mortuo Rectore Maiore, Praefectus illius mortis notitiam ad omnes
domorum Directores per litteras transmittet, ut ad labes abolendas eius animae
secundum constitutiones quain citissime pro defuncti anima fiant. Electio
huismodi non ante tres, neque {22 [432]} post sex menses, quam Rector vita sit
fanctus, erit facienda. Oh hane causam Praefectus Capitulum Superius
convocabit, eiusdemque consensu opportuniorem statuet diem ad eos cogendos, qui
electioni,interesse debent, quemque admonens de iis omnibus quae art. 3° dieta
sunt.
8.
Suffragium autem ii dabunt, qui hoc iure polleant eligendi Rectoris,
quemadmodum in articulo 5. huius capititi dictum est.
9. Qui
pluralitatem absolutam votorum assecutus fuerit, novus Superior Generalis esto,
cui omnes societatis sodales obedire tenentur.
10.
Peraeta electione, Praefectus operam dabit, ut novus Rector Maior quam
citissime omnibus congregationis sociis innotescat. Quo facto, omnis superioris
Generalis auctoritas in Praefecto finem habet.
1.
Praefectus, spiritualis Director, Oeconomus et tres consiliarii quos supra
memoravimus, per suffragia eligentur a Rectore {23 [433]} Maiore et a sociis,
qui iam cum votis perpetuis se obstrinxerint ad Rectoris Maioris electionem
partem habere poterunt. Ut eligi possint requiritur ut saltern quinquennium
unusquisque in Societate permanserit, quinque et triginta annos expleverit et
vota perpetua emiserit. Ne ofiicium ipsis creditum detrimentum aliquod
patiatur, extra domum, in qua Rector Maior commoratur, residere ordinarie non
poterunt. 2. Sexto quoquo anno fiet electio tum Praefecti, spiritualis
Directoris, et Oeconomi, tum trium consiliariorum.
3.
Electio erit facienda ad solemnitatem in honorem s. Francisci Salesii, quo
tempore domorum Directores convocari solent. Tribus mensibus ante dieta
solemnia sacra Rector Maior notum faciet omnibus domibus diem, quo omnes domus
debent electionem peragere. 4. Itaque omnes Directores suae dornus in
perpetuum professos couvocabunt, et cum socio ah ipsis delecto ad futuram
electionem venient.
5. Die
constituto Capitulum Superius cam directoribus et omnibus sociis secum deductis
{24 [434]} suffragium ferent, et scrutinium publice facient. Ad hoc eliguntur
tres scrutatores et duo scribae. Qui suffragiorum pluralitatem obtinuerit,
novum erit membrum Superioris Capituli.
Si
vero alicuius domus director aut socius ob nimiam dístantiam, vel alia iusta de
causa ad huiusmodi electionem pervenire non potuerit, electio tamen rata et
perfetta erit habenda.
6.
Officia cuiusque membri superioris Capituli Rector, prout feret necessitas,
distribuet.
7.
Direttori tamen spirituali tyronum seu novitiorum cura est presertim demandata.
Ipse enim una cum novitiorum magistro strenuam operam dabit, ut ipsi illuni
charitatis et sollicitudinis spiritum condiscant, actuque perficiant, quo
infiammari debet, qui omnem vitam suam ad animarum lucrum faciendum optet
impendere.
8.
Directoris quoque spiritualis est Rectorern reverenter admonere, quotiescumque
gravem negligentiam in eo perspiciat in constitutionibus Congregationis
exsequendis, velsenserit eum earum observantiam in aliis segniter fovere. {25
[435]}
9.
Praecipuum vero Directoris spiritualis officium in hoc praesertim versatur, ut
quidquid ad bonum spirituale conferre cognoscit, Rectori patefaciat, qui prout
magis in Domino expedire iudicaverit providere curabit.
10.
Praefectus, Rectore absente, illius vicem gerit in iis omnibus, quae ad
consuetum Societatis regimen spectant, vel quae peculiariter illi fuerunt
demandata.
11.
Ipse rationem habebit exceptae et expensae pecuniae; in tabulas referet legata,
alicuius momenti donationes in quamcumque domum collatas et earum
destinationem. Mobilium et immobilium rerum fructus sub Praefecti custodia et
responsione erunt.
12.
Praefectus igitur est veluti centrum a quo totius Societatis administratio
proficisci et ad quod referri debet. Praefectus vero Rettori subiicitur, eique
gestionis suae saltem semel in anno rationem reddet.
13.
Oeconomus materialem totius societatis statura diriget. Ipse enim exequetur
emptiones, venditiones, aedificationes et alia id genus. Sed in causis
iudicialibus avere non poterit absque sanctae Sedis consensu. {26 [436]} Item
Oeconomi muneris est consulere, ut unicuique domui, quae necessaria sunt,
suppeditentur.
14.
Consiliarii omnibus deliberationibus intersunt, quae ad acceptionem in
tyrocinium sociorum vel dimissionem a societate vel votorum admissionem
alicuius socii pertinent. Si agatur de aperienda nova domo; de alicuius domus
Direttore eligendo; de contractibus rerum immobilium; de emptionibus aut
venditionibus; denique de rebus maioris momenti, quae ad rectum Societatis
generalem processum spectant. Si in numero recognoscendo secretorum
suffragiorum, quae viro deliberationis habent, maior pars favorabilis non
habetur, omnes de re agenda deliberationes Rector protrahet.
15.
Unus de consiliariis ex delegatione Rectoris curaro aget de rebus scholasticis
totius Societatis. Alii duo pro opportunitate vices gerent adlectorum in
Capitulum Superius, si forte ob valetudinem vel aliam ob causam munere suo
fungi nequeant.
16.
Unusquisque ex superioribus, Rectore excepto, sex annos in munere suo manebit,
{27 [437]} ac iterum eligi poterit. Si quis autem de Capitolo Superiori vel
morte vel quacumque causa cessaverit a proprio officio antequam sexennium
adimpleverit, Rector Maior ei muneri praeponet quem melius in Domino
iudicaverit; qui in officio solum stabit ad finem sexennii, iam a socio cessante
inchoati.
17. Si
opus fuerit, Rector Maior, Capitulo Superiore adprobante, constituet
visitatores, eisdemque curam quamdam demandabit certum domorum numerum
inspiciendi, ubi earum distantia et numerus id postulaverit. Huiusmodi
visitatores, sive Cognitores, Rectoris Maioris vices gerent in domibus et in
negotiis eisdem demandatis.
1.
Siquando singulari divinae Providentiae favore aliqua Domus sit aperienda, ante
omnia Superior Generalis consensum obtineat Episcopi Dioecesis, in qua domus
aperienda sit. {28 [438]}
2. Sed
hac in re cautissime incedendumest, ne in domibus aperiendis, vel in
administrationibus cuiuscumque generis suscipiendis aliquid statuatur vel
agatur contra leges.
3. Si
autem in Societate aperienda sit iomus instituendis pueris laicis, vel sacrorum
alumnis qui grandiori iam sint aetate, tune non solum in iis quae sacrum
ministerium respiciunt, sed omnis etianl in disciplinis tradendis Superiori
Ecclesiastico obedientia praebebitur. In eligenda materia, quae tradi debeat,
in libris usurpandis, in disciplina atque etiam in temporali administratione
iis standum, quae Rector Maior cum Ordinario loti constituet.
4.
Seminariorum directio a Societate suscipi nequit sine espressa in singulis
casibus Apostolicae Sedis venia.
5.
Numerus sociorum in novis domibus erlgendis non sit minus sex. Superior
cuiusque domus a Capitulo Superiore eligitur et Directoris nomen assumet.
Quaeque domus bona administrabit, quae vel dono data, vel in societatem illata
sunt, ut peculiari illi domui inserviant; at ea semper ratione quae a superiore
Generali sit descripta. {29 [439]}
6.
Peculiares domos saltem semel in anno inviset Rector vel per se vel per
visitatorem, ut diligenter inquirat, an officia expleantur, quae constitutiones
Societatis praescribunt; simulque animadvertat, an spiritualium et temporalium
rerum administratio ad propositum finem reapse spectet, ut scilicet Dei gloria
et animarum salus promoveantur.
7. Ad
directorem autem quod attinet, ita se in cunctis gerat, ut omni temporis
momento suae administrationis possit rationem reddere Deo et Superiori Rectori.
8.
Praecipua est eiusdem Rectoris cura in recenti quaque domo capitulum
constituere, quod numero sociorum in ea habitantium congruat.
9. Ad
hoc autem capitulum constituendum convenient Capitulum Superius et novae domus
Director.
10.
Inter eligendos primus est Catechista, tum Praefectus, et si opus fuerit etiam
Oeconomus, demum singuli Consiliarii, iuxta sociorum numerum et ea quae in illa
domo agenda sunt.
11.
Quod si distantia, tempora et loca suadeant quaedam esse excipienda in capitulo
{30 [440]} constituendo, vel in muneribus assignandis, omni ad id auctoritate
Rector Maior pollet, consentiente tamen Capitulo Superiore.
12.
Director neque emere, neque vendere immobilia, neque nova aedificia exti aere
vel aedificata demoliri poterit, neque res novas magni momenti perficere, nisi
adsit Rectoris Maioris consensus. In administratione omnis processus
spiritualis, scholasticus, materialis ad eum pertinet; at in iis, quae maioris
momenti sint, consultius erit capitulum suum convocare, nec quidpiam deliberare
nisi illius consensus habeatur.
13.
Catechista spiritualia quaeque illius domus procurabit, sive illa respiciant
socios, sive ad caeteros, qui ad congregationem non pertinent, et si opus
fuerit, Directorem de fis rebus admonebit.
14.
Praefectus Directoris vices gerit; et praecipuum ipsius munus erit res profanas
seu temporales administrare, coadiutorum curam gerere, supra alumnorum
disciplinam attento oculo vigilare iuxta constitutiones uniuscuiusque domus et
consensum Directoris. Ipse paratus esse debet ad rationem de {31 [441]} sua
gestione reddendam Direttori suo, quoties ab eo expostulabitur.
15.
Oeconomus, ubi necessitas ingruat, Praefectum adiuvabit in suis officiis,
praesertim in negotiis profanis porficiendis.
16.
Consiliarii autem intersunt deliberationibus alicuius momenti et Directorem
adiuvant in re scliolastica et in iis omnibus, quae eis demandata erunt.
17.
Unusquisque Director quotannis Rettori Maiori sacrae et temporalis
administrationis suae domus rationem reddere debet.
1. Vix
quispiam societatem ingredi petierit, requirantur de eo testimoniales litterae
ordinariorum iuxta Decretum 25 Ianuarii 1848 incipiens Romani Pontifices
etc. a sacra congregatione super statu Regularium editum. Quod ad valetudinem
attinet, ca talis sit, ut omnes Societatis constitutiones absque exceptione
possit observare. {32 [442]}
Ut
laici in Societatem recipi possint, praeter alia, saltem fidei catholicae
rudimenta calleant.
Rector
autem Maior postulantem ad acceptionem admittet, si a capitulo superiori
suffragiorum pluralitatem consecutus fuerit.
2. Pro
admittendis tyronibus seu novitiis, qui militiae sacrae nomen dare debent, si
aliqua irregularite detineantur, requiritur apostolicae sedis venia.
3. Post
tempus secundae probationis res erit apud capitulum eius domus, in qua socius a
superioribus positus est. Tertia probatione expleta, de Rectoris maioris
consensu, a superioribus eiusdem domus ad votorum renovationem admitti poterit.
Si saltem maiorem suffragiorum partem ohtinuerit, de illo referetur Rectori
Malori, qui habita Superioris Capituli sententia, huiusmodi admissionem
confirmabit vel non prout melius in Domino iudicaverit.
4.
Absente Capitulo Superiore, ipse Rector Maior, si iusta causa interveniat,
potest in societatem recipere et ad vota admittere vel etiam dimittere quem
putaverit {33 [443]} ex societate cuiusque domus; at hoc fieri poterit
suffragante et praesente domus illius Capitulo. Hoc autem in casu Director
illius domus, in qua acceptio vel dimissio facta est, rem nunciabit Capitulo
Superiori cum opportunis indicationibus, ut socius vel inscribatur in
societatis elencho, vel ab eo expungatur.
5. Quo d
ad acceptionem sociorum, eorumque professionem votorum simplicium attinet
serventur omnia a Decreto 25 Ianuarii an. 1848 Regulari disciplinae s.
Congregationis super statu Regularium praescripta.
6. Ut
quisquam ad vota nuncupanda admittatur, necesse erit ut primae et secundae
probationis tyrocinium exercuerit. At nemo ad votorum nuncu: ationem
admittendus est, nisi sexdecim aetatis annos fuerit praetergressus.
7. Haec
autem vota ad triennium nuncupantur. Tribus autem annis transactis, praeeunte
Capituli eonsensu, cuilibet facultas dabitur ea ad alind triennium iterandi,
vel perpetua faciendi, si voluerit per omnem vitam votis se obstringere. Nemo
tamon ad saeros ordines titulo Congregationis erit admittendus, nisi vota
perpetua iam pronunciaverit. {34 [444]}
8.
Societas Divinae Providentiae inniaa, quae numquam deest sperantibus in ea,
omnia cuique necessaria providebit, sive fiorente valetudine rive premente
morbo. Tamen erga illos tantum societas devincitur, qui iam votis sive
temporariis sive perpetuis so obligarunt.
1.
Presbyteri, omnesque socii, qui elericalem militiam petunt, studiis
Philosophicis per biennium, Ecclesiasticis vero saltem per quatriennium
strenuam operam dabunt.
2.
Praecipuum eorum studium totis viribus dirigetur ad Biblia Sacra, Historiam
Ecclesiastícam, ad Theologiam dogmaticam, speculativam, moralem, neo non ad
libros, vel tractationes, quae de iuvenibus ad res religiosas instruendis
dedita opera disserunt.
3.
Noster Magister erit sanctus Thomas, caeterique auctores, qui in Catechesi et
in dottrina catholica interpretanda celebriores communiter censentur. {35
[445]}
4. Ad
disciplinas tradendas cum philosophicas, tum Ecclesiasticas, ii doctorea prae
caeteris deligantur, sive Socii sint sive externi, qui vitae probitate,
ingenio, ac doctrinae praestantia aliis praecellunt.
5.
Praeter quotidianas morales collationes quisquis socius contexere sataget
seriem sacrarum concionum atque meditationum, primum in usum adolescentulorum,
deinde ad captum omnium Christi fidelium accommodatam.
6. Cavendum
sedulo est ne socii, quamdiu in studia incumbunt, a Constitutionibus
praescripta, iis Charitatis operibus, quae ad societatem Salesianam spectant,
nisi necessitate cogente, operam navent; haee enim magnam plerumque studiorum
iacturam adferre consueverunt.
1. Vita
actuosa, ad quam potissimum haec Congregatio spectat, efficit, ut socii
nequeant compluribus pietatis exercitationibus simul colletti operam dare. Quae
quidem omnia {36 [446]} socii suppleant bonis exemplis sibi invicem
praelucendo, et perfette generalia christiani hominis officia adimplendo.
2.
Singulis hebdomadis socii ad poenitententiae sacramentum accedant, iis
conscientiae moderatoribus usi, qui sint ab ordinario adprobati, et munus illud
erga socios exerceant permissu Rectoris. Presbyteri quotidie sacrum facient:
clerici vero et sodales adiutores curabunt, ut eidem sacrificio quotidie
intersint et saltem singulis diebus festis, et quaque feria quinta Corpus
Christi sumant. Compositus corporis habitus; tiara, religiosa et distincta
pronuntiatio verborum, quae in divinis officiis continentur; modestia sermonis
domi forisque, incessus ipse in sociis nostris praefulgere debent, piane ut bis
rebus potissimum a caeteris distinguantur.
3.
Singulis diebus unusquisque praeter orationes vocales saltem per dimidium horae
orationi mentali vacabit, nisi quisquam forte ob sacri otfi ia ministerii
impediatur. Tono antem maiori, qua fieri poterit, frequentia eas res per
iaculatorias preces supplebit, maiorique {37 [447]} affectus vehementia Deo
offeret illa opera, quae a constitutis pietatis exercitationibus illinc
prohibent.
4.
Quoque die Deiparae Immaculatae tertia sacri Rosarii pars recitabitur, et piis
lectionibus per aliquod temporis spatium vacabitur.
5.
Cuiusque hebdomadae feria VI ieiunium erit oh memoriam Passionis D. N. I. C.
6.
Ultimo omnium mensium die, a profanis curis remotus, quoad eius fieri poterit,
se quisque spiritu in se recipiet, et exercitio vacabit, quod ad bene moriendum
animas solet praeparare, spiritualia et temporalia componens, perinde ac si ex
bis terris ci esset migrandum, et aeternitatis via adeunda.
7.
Unusquisque quotannis per dies ferme decem vel saltem sex secedet, ut ad
pietatis officia operam impendat; quibus rite functis, se purgabit confessione
criminum quae per annum deliquerit. Omnes, antequam in societatem cooptentur,
et priusquam vota nuncupent, per decem dies religioni operam dabunt sub
magistris pietatis, seque generali admissorum confessione purgabunt. {38 [448]}
8.
Quoties Divina Providentia socium, sive laicum, sive clericum, sive Presbyterum
ad vitam aeternam vocaverit, statim cura superioris domus, in qua socius
morabatur, decem missae peragantur ad socii defuncti labes abolendas. Caeteri
vero, qui sacerdotali dignitate carent, semel `saltem ad epulum Eucaristicum
accedant, ut coelestia solatia defuncti animae implorent.
9.
Quoties vero alicuius socii parentes moriantur, Sacerdotes domus illius socii
decem itidem celebrabunt ad eorum labes abolendas; qui vero sacris non sunt
initiati semel ad sacram Synaxim accedent.
10.
Mortuo Rectore, pro anima illius sacra facient omnes congregationis socii,
idque 1. Tamquam grati animi pignus oh curas et labores, quae in regenda
societate sustinuit; 2. Ut a poenis Purgatorii liberetur, quae illi fortasse oh
nostram causani perferenda.e erunt.
11.
Singulis annis statim postridie festum sancti Francisci Salesii, omnes
Congregationis Presbyteri pro sociis defunctis sacrum facient. Caeteri omnes ad
sacram Synaxim accedant, {39 [449]} tertiamque B. M. V. Rosarii partem una com
aliis precibus persolvant.
12.
Omnibus autem haee duo potissimum tordi liabenda sunti 1° Attente caveat
unnsquisque, ne se habitudinibus cuiuscumque generis sint, rerum vel
indifferentium, devinciri patiatur; 2° Cniusque vestis, lectus et ccyllula
munda sint et decentia: et omnes summopere studeant putidam affectationem et
ambitionem devitare. Nihil magis sodalem reliàiosum exornat, quam vitae
sanctimonia, qua caeteris in omnibus praeluceat.
13.
Quisquis paratus sit, ubi necessitas id postulet, aestutn, frigora, sitim,
famem, labores et contemptum tolerare, quoties haec conferre videantur ad
maiorem Dei gloriam, ad spiritualem aliorum utilitatem, suique animae salutem.
{40 [450]}
1.
Socius quisque tria prohationis stadia facturus est, antequam in societatem
recipiatur. Primum probationis stadium tyrocinii tempus seu novitiatum
praecedere debet, et appellaiar aspirantium; secunduin est tyrocinium ipsum,
seu Novitiatus proprie dictus; tertiumest tempus votorumtriennalium.
2.
Generatim prima probatio sufficiens censebitur, quando postulans aliquot iam
annos in aliqua societatis domo transegerit, vel publicas Congregationis
scholas frequentaverit; ac eo temporis spatio sanetis moribus et ingenio
refulserit.
3. Si
quis vero iam grandioris aetatis a hoc pium sodalitium adscribi voluerit, et ad
primam probationem fuerit receptus, statim piis exercitationibus, secedens,
vacet, deinde saltem per aliquot menses in variis {41 [451]}
Congregationis
offiis exerceatur; adeo ut cognoscat atque actu exequatur illam vivendi
rationem, quam amplecti cupit. Eodem tempore Novitiorum Magister, caeterique
superiores animadvertant, an postulans aptus sit ad Salesianam Congregationem.
4.
Tempore primae probationis novitiorum magister, caeterique superiores
diligenter tyronum agendi rationem observare debent ut quidquid in Domino ex re
iudicaverint superiori Capitulo referant atque patefaciant.
5.
Quoniam vero Nostrae Congregationis finis est praecipuus iuvenes praesertim
pauperiores scientiam et religionem edocere, eosdemque inter saeculi pericula
in viam salutis dirigere; ideo omnes primae huius probationis tempore non leve
experimentum facturi sunt de studio, de rebus ad. scholas diurnas et
vespertinas pertinentibus, de catechesi pueris facienda, atque de auxilio in
difficilioribus casibus praestando.
6.
Prima probatione feliciter peraeta, atque Socio in Congregationem recepto,
statim novitiorum magister animum intendat, nihilque {42 [452]} eorum
praetermittat, quae ad Constitutionum observantiam conferre pessint.
7.
Rector Maior de consensu caeterorum Superiorum perquiret quibus in dornibus
tyrocinia, seu Novitiatus sint instituenda; quae tamen erigere nunquam poterit
absque permissu s. Congregationis Episcopurum et Regularium.
8.
Locus uniuscuiusque Novitiatus ab ez domi parte disterminetur, in qua degunt
professi, habeatque tot cellulas cubicularias seiunctas, quot erunt Novitii;
vel dormitorium ita capax, ut pro singulis lectuli commode sterni possint,
atque cellula vel locus idoneus reperiatur pro Magistro.
9.
Novitiorum magister eligatur in Capitulo Generali, ex iis qui iam vota perpetua
nuncupaverint, aetatem annorum triginta quinque expleverint, et iam decem annos
in Societate permanserint. Sex annos ipse in officio suo manebit; si autem
vitam obierit nondum muneris sui tempore expleto, Rector Maior de consensu
Capituli superioris alium ei sufficiet, usque ad futuri Capituli Generalis
celebrationem. {43 [453]}
10.
Novitiorum Magister maximo studio adeo se facilem, mitem, corde bonitatis pieno
exhibeat, ut tyrones animum ei aperiant in omnibus, quae ad perfectionis
incrementum prodesse possint: dirigat, instruat eos in Constitutionihus
generatim adimplendis, et specialiter in iis quae ad votum Castitatis,
paupertatis et obedientiae referuntur. Idem eis exempli instar sit, ut
quidquid ad nostri Instituti pietatis exercitationes pertinet, compleant atque
perficiant. Singulis praeterea hebdomadis collationem de cathechesi et de iis,
quae ad Institutum referuntur, teneat. Saltem semel in mense singulos novitios
peramanter ad se vocatos hortetur, ut tuto sibi fidere velint, quo monita eius
salubria utilius recipiant.
11. In receptione Novitiorum omnia adaniussim serventur quae sunt constituta ab art. 1 et 5
praecedentis cap. XI.
12.
Secundae probationis tempore, id est Novitiatus anno, nullis rebus omnino
novitii vacent, quae propriae sunt nostri Instituti, ut unite intendant in
virtutum profectum, ac animi perfectionem ad vocationem qua sunt {44 [454]}
vocati a Deo. Poterunt tamen festis diebus in propria domo de catechesi pueros
instruere sub magistri arbitrio et vigilantia.
13.
Elapso novitiatus anno, si socius in omnibus maiorem Dei gloriam, bonumque
Congregationis se curaturum ostendat, atque inter pietatis exercitationes
bonorum operum exemplar seipsum praebuerit, annum secundae probationis ille
explevisse censebitur; alioquin in aliquot menses vel etiam in annum
differatur.
14.
Novitiatu perfetto, atque socio in congregationem recepto, habita Magistri
Novitiorum sententia Maius Capitulum ad vota triennalia nuncupanda socium
admittere potest. Votorum praxis πράξις ad tres
annos tertiam probationem constituet.
15. Hoc
temporis spatio socius admitti potest in quamcumque Congregationis domum,
dummodo inibi studia vigeant. Tunc temporis {45 [455]} Director illius domus de
novo socio curam geret tamquam novitiatus magister.
16.
Toto huiusmodi experimentorum tempore novitiorum magister, vel Director domus
sensuum externorum coercitionem, praesertim vero sobrietatem, etiam atque etiam
commendare atque leniter in tyrones inserere curabit. Qua tamen in re summa
prudentia incedendum est, ne corporis vires nimium debilitentur, et ad nostri
instituti ministeria obeunda minus apti socii reddantur.
17.
Tribus his probationibus laudabiliter exactis, si socius perpetuo in
congregatione permanere in animo reapse habuerit, voti compos fieri atque a
Superiore Capitulo ad vota perVetua nuncupanda admitti poterit.
1.
Vestimentum, quo utuntur socii, varium erit, pro regionum varietate, in quibus
illi commorantur.
2.
Sacerdotes talarem vestem induent, nisi iter, vel glia iusta ratio aliter
poscat. {46 [456]}
3.
Socii adiutores nigro vestimento, quo ad eius fieri possit, induentur. At
procul saecularium novitates habendas unusquisque existimabit.
Antequam
socius vota nuncupet, secedens, pietatis exercitationibus per decem dies
vacabit, quae huc praesertim spectabunt, ut quisque, quo Deus illum vocet,
attente consideret, simulque votorum materiam edoceatur, quae nuncupare velit,
ubi certo cognoscat hanc esse Dei voluntatem. Peractis exercitationibus,
capitulum habebitur, atque si fieri potest, omnes illius domus socii
convocabuntur.
Rector,
vel qui alius ab eo delegatus vicem Rectoris sustineat, superpelliceo et stola
indutus una cum sociis omnibus genua flexa submittet. Deinde omnes simul
Spiritus Sancti lumina invocabunt alterna voce recitantes hymnum Veni,
Creator Spiritus etc.
v. Emitte
Spiritum etc.
R. Et
renovabis etc. {47 [457]}
Oremus.
Deus,
qui corda fidelium etc.
Subsequuntur
Litaniae Beatae Virginia cum versiculis Ora pro nobis etc. et cum Oremus.
Concede nos etc.
Tum
precatio in honorem s. Francisci Salesii
Pater,
Ave, Gloria.
v. Ora
pro nobis, beate Francisce.
R. Ut
digni efficiamur etc.
Oremus.
Deus,
qui ad animarum salutem etc.
Deinde
socius, ac si plures sint singuli, flexis genibus coram Rectore vel domus
directore ipsi delegando medius inter daos professos clara et intelligibili
voce hane votorum formulam proferet:
«In
Nomine Sanctae et Individuae Trinitatis Patris, Fuji et Spiritus Sancti. - Ego
N... .N... coram te, Omnipotens et Sempiterne Deus, licet conspectu tuo
indignus, {48 [458]} summae tamen tuae bonitati, et Infinitae Misericordiae
confisus, coram Beatissima Virgine Maria sine labe originali concepta, Sancto
Francisco Salesio, omnibusque beatis caelestibus votum facio Paupertatis,
Castitatis et obedientiae Deo, et tibi N... N... Nostrae Societatis Superior, (vel
tibi, eiusdem Superioris vices gerenti) ad tres annos, (vel in perpetuum)
iuxta constitutiones societatis Sancti Francisti Salesii.»
Omnes
respondent: Amen. Deinde novus socius nomen suum in libro notabit, hanc
schedulam compiendo, quae sic se habet:
«Ego
infrascriptus N... N.., legi ac plane intellexi societatis Sancti Francisci
Salesii constitutiones, ac proinde promitto me secundum votorum formulam in
praesens mihi prolatam eas constanti animo observaturum.»
Augustae
Taurinorum vel, etc. anno etc. N... N... {49 [459]}
Hisce
peractis, recitabitur Te Deum alternis vocibus; postea vero, si Rector
ad rem existimabit, brevem ad id moralem exhortationem habebit, quibus omnibus
finem afferet psalmus: Laudate Dominum omnes gentes etc.
CONCLUSIO.
Praesentes
hasce Constitutiones declarat societas pro animarum quiete non obligare per se
sub peccato nec mortali nec veniali; ideoque si quis illas perfringendo sit
reus coram Deo, id non iam ex ipsis Constitutionibus diretto provenire, sed vel
ex praeceptis Dei aut Ecclesiae, vel ex votis nuneupatis, vel denique ex rerum
adiunctis quae Constitutionum violationem comitantur, cuiusmodi sunt malum
exemplum, contemptus rerum sacrarum, aliaque id genus. {50 [460]} {51 [461]} {52
[462]}