(Est quidem alia fabula, de cornu capræ quæ nutrivit Jovem; sed fabula.) At hoc cornu de quo Propheta, erexit cornu, si recte eo utamur, inveniemus ingentes thesauros documentorum..

 Et quidem, inter veteres ethnicos, dicunt capram, nomine Amalthasam, cornu terram fodisse et thesaurum ingentem detexisse quo ditatus fuit caprarius, ut in cornu Amalthese proverbium de felicitate rerum temporalium.

 Non est dubium cornu istud salutis esse potentiam regiam, salutarem, Christi Domini, de qua Psal. 131: Illuc producam cornu David, paravi lucernam Christo meo.

 Verum cur Christi regnum, sive regia majestas, sive imperium, vocetur cornu, varia dicunt [211] antiqui et moderni, ex quibus multa sane optima eliciuntur.

 Deinde subjungendum: ita cornu in malam et in bonam partem accipi, ut est bona et mala gloria.

 Hinc: Dixi iniquis: Nolite inique agere, et delinquentibus: Nolite exaltare cornu; nolite tollere in altum cornu vestrum, nolite loqui adversus Deum iniquitatem.

 At mihi sane verius videtur fuisse nativum; quia conjectura illa qua utitur, asservatum esse oleum sanctum in cornu aureo, nullo nititur fundamento pro Davidis inauguratione, ubi expresse Scriptura Samueli Dominum precepisse ait: Tolle cornu tuum et imple oleo.

 Et initio capitis, v. 1 et 2, Dominus dixerat: Imple cornu tuum oleo, et veni.

 Neque obstat quod dicatur de David: Inveni David servum meum, oleo sancto meo unxi eum, [Ps.] 88; nam et forsan oleum sanctum de tabernaculo sumpsit Samuel pro Davide, ut Sadoc pro Salomone, tamen non in cornu aliquo tabernaculi, sed in cornu suo, quod habebat penes se; et forsan etiam, non tulit de tabernaculo, sed sanctificatum et sanctum factum dicitur oleum quod Dei jussu fusum est, vel ab ipso Propheta benedictum.

 Neque vero aspernanda est observatio Rabani, Hugonis, Comestoris, Ruperti: Saul unctum ex lenticula, vase fragili, David autem cornu, vase firmissimo, quod regnum Saul fragile, David stabile, futurum; nam quamquam Abulensis et Pineda existiment lenticulam fuisse ex auro, tamen Sa, et si adducere licet pessimos authores, Gebennenses, phialam esse existimant, et [213] Lyra, quadratæ figuræ.

 Reg. c. I. v. 39: Sumpsitque Sadoc sacerdos cornu olei de tabernaculo.

 Utrum autem cornu nativum esset, an cornu aureum argenteumve, non convenit inter authores; et Pineda quidem aureum, cum Lyrano et Abulensi, fuisse existimat; c. 6.

 v. 13, tulisse cornu olei, et unxisse Davidem in medio fratrum suorum.

 Cornu autem Samuelis quale fuerit non facile dixerim; sane cornibus utebantur antiqui et ad potum (hinc crater, quasi χέρας ) et ad sonum, et ad salem et oleum utebantur.

 19, precipitur Heliæ ut ungat Hazael roy de Syrie et Jehu sur Israel, mais il n'est point dit qu'accipiat cornu.

 Neque vero legimus aliquem regum in cornu olei unctum præter David et Salomonem, quod observatione dignius existimo.

 Cum enim in domo David regnum cornu stabilitum sit, in ejus et Salomonis unctione, per comu salutis in ejus domo regnum salutis exprimit.

 Et erexit cornu salutis nobis, id est, regnum salutis; nam quia rex David unctus oleo cornu, rite regnum per cornu exprimitur, regnum salutis: quod vero ad id alludat Propheta, facile est existimare, cum addit: in domo David pueri sui.

 Hinc illic producam cornu David; et forsan idem est sensus..

 Dicunt autem cornu esse Christum, et esse simul filium olei, quia unxit eum Deus oleo lætitiæ, et quia Christus unctus, et unguentum effusum nomen ejus..

 Et sensu prophetico, Ecclesia vinea Dei facta est in regno Christi, vel in Christo, qui per cornu quod continebat oleum representabatur.

 Hinc: Protector meus et cornu salutis meæ, cornu plenum salute, salutare, protegens.

 Illic producam cornu David; filio olei, unguento pleno: Oleum effusum nomen; et, Unxit te Deus præ participibus tuis, ut a te tanquam a cornu primario omnes reges ungerentur, ut dicereris Rex regum et Dominus dominantium, et de tua plenitudine omnes reges acciperent, ut [216] prædixeras: Per me reges regnant, etc. Cornu autem dicitur Christus filius olei, id est repletus oleo, ut filius iniquitatis, filius peccati, id est, plenus iniquitate.

 Maldonatus hic ait regem dici cornu, quia gloria et protectio est reipublicæ, sicut cornu vis, robur ac gloria animalium cornutorum; vide eum in Psalm.

 v. 1 et 2: Vinea facta est dilecto meo in cornu filio olei, id est, regnum Israel stabilitum est in cornu oleo pleno: Imple cornu tuum oleo.

 Jubileum autem ab obel derivari, id est, cornu arietino.

 Mihi videntur rationes Riberæ leves quas contra cornu arietinum affert..

 Notandum cornu arietino jubileum olim solere intimari, ut plerique doctissimi viri existimant, quamvis Ribera, I. 5.

 Dici posset cytaram esse fidem; psalterium, spem; tubas ductiles, pœnitentiam; cornea porro, charitatem, in qua jubileum et quia cornu vis, robur, gloria animalis..

 Quid enim est erigere cornu salutis, quam tubam, id est, prædicationem, salutis extollere; juxta illud: Quasi tuba exalta vocem [218] tuam? Ecce enim verus jubileus, tempus remissionis, per redemptionem omnium: Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis.

 At ante omnes tubas ecce Joannes præcurrit omnes, missus a Patre ante Filium, vel coram Filio, et vox clamantis in deserto, etc. Jam veniendum est ad Evangelium Dominicæ, hoc modo: Verum ut [219] etiam aliquid de Evangelio, et hac insigni tuba, dicamus, mirum est eum ignorare videri Christum esse cornu illud quod erexit, etc..

 Hebraice: abjeci in pulvere cornu meum; vide Biblia magna, in margine, ad signum stellæ, et Hebræam.

 In Psalm., ubi habemus: Illic producam cornu David, Hebraice: germinare faciam; vide Genebrardum et Belarminum..

 v. ult.: In die illo pullulabit cornu domui Israel, et tibi dabo apertum os in medio eorum, et scient quia ego Dominus.

 Cornu est gloria ac potentia.

 Dixi iniquis: Nolite inique agere, et delinquentibus: Nolite exaltare [cornu]; nolite extollere in altum comu vestrum, nolite loqui adversus Deum iniquitatem.

 [Psalm.] 91: Et exaltabitur sicut unicornis cornu meum, et senectus mea in misericordia uberi.

 Cornustibii, vel cornu Amaltheæ, stibio fucare: abondance d'embellissemens ou de grace, ou abondance de richesses et de biens..

 Job, ultimo: Fuerunt ei septem filii, dona Spiritus Sancti, et tres filiæ: unam v ocavit Diem, secundam Cassiam, tertiam Cornustibii (Septuaginta: Cornu Amaltheæ ).

 Et exaltabitur sicut unicornis cornu meum, et senectus mea in misericordia uberi.

 Antiquis etiam Christus fecit redemptionem: Erexit cornu salutis; salutem ex inimicis.

 Isaiæ, 5: Vinea facta est dilecto in cornu filio olei; sepivit eam et ædificavit turrim in medio ejus, et torcular extruxit in ea..